Pandemia koronawirusa uderzyła w wiele aspektów naszego życia, w tym nasze miejsce pracy. Wiele osób straciło zatrudnienie, swoje firmy i środki do życia. Powoli sytuacja w gospodarce poprawiła się, a rynek pracy znów jest zalewany ofertami. Niestety oszuści znaleźli również sposób na żerowanie na tych, którzy szukają pracy. Fałszywe oferty zatrudnienia od dawna stanowią problem, ale technologia sprawiła, że są one coraz powszechniejsze jest to łatwiejsze i bardziej dochodowe dla oszustów. Wiedzą, że niektórzy poszukujący pracy są zdesperowani by zarobić pieniądze i wabią swoje potencjalne ofiary wysoko płatnymi ofertami pracy. To, co dla jednych jest szansą na lepszą przyszłość, dla innych staje się szansą na łatwe oszustwo. Taktyki oszustw związanych z poszukiwaniem pracy mogą się różnić, ale wszystkie mają jeden cel – kradzież danych osobowych.
Oszustwo związane z ofertami pracy mają miejsce, gdy ktoś publikuje fałszywe ogłoszenia w celu kradzieży danych osobowych, pieniędzy, danych konta bankowego lub karty kredytowej potencjalnych kandydatów. Niektórzy oszuści mogą również obiecać pomoc w poszukiwaniu pracy. Oczywiście za opłatą, ale po tym, jak oszuści dostaną pieniądze, kontakt się urywa i nie ma ani pieniędzy, ani pracy. Wiele osób tak desperacko szuka nowego zatrudnienia, że kontynuuje składanie aplikacji, nawet jeśli podejrzewają, że oferta może nie być prawdziwa.
Według FBI w Stanach Zjednoczonych ponad 16 tysięcy osób zgłosiło, że padło ofiarą oszustw związanych z zatrudnieniem w 2020 roku, a straty wyniosły ponad 59 milionów dolarów. Średnia strata wyniosła prawie 3000 USD na osobę.
Jak właściwie wygląda ten proces? Oszust udający rekrutera może opublikować ofertę pracy, a nawet skontaktować się z potencjalną ofiarą za pośrednictwem poczty elektronicznej lub Linkedin. Częściej jednak będą zamieszczać swoje oferty w mniej popularnych serwisach lub takich, które oferują pracę tymczasową. Oszuści zamieszczają ofertę pracy, która kusi potencjalne ofiary wysokimi zarobkami, częstymi bonusami, lekką i dobrze płatną pracą, która nie wymaga żadnego doświadczenia ani specjalnych umiejętności. Zdesperowana ofiara, zwabiona perspektywą łatwych pieniędzy, wysyła swoje zgłoszenie i zaraz po tym otrzymuje informację, że przeszła pierwszy etap rekrutacji i aby przejść do kolejnego, musi podać więcej informacji. Oszuści zazwyczaj wymagają informacji, które i tak przekazujemy swojemu pracodawcy, ale robimy to dopiero po podpisaniu umowy. Tymi informacjami mogą być data urodzenia, adres lub numer PESEL. Mogą one posłużyć do otwierania rachunków bankowych, zaciągania pożyczek lub kart kredytowych w imieniu ofiary. Co więcej, szukając pracy, można natknąć się na oferty, w których rzekomi pracodawcy proszą o przesłanie skanu dowodu osobistego i dokumentu potwierdzającego adres zamieszkania w celu zakończenia procesu rekrutacji. Pamiętaj, że pracodawca może wymagać więcej informacji o Tobie, ale nigdy w trakcie rekrutacji.
Polskie prawo wskazuje, jakich danych może żądać pracodawca od pracownika, według kodeksu pracy, pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o pracę informacji takich jak: imiona i nazwisko, imiona rodziców, datę urodzenia, adres korespondencyjny, wykształcenie i przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Pracodawca może żądać także numeru PESEL jeżeli jest to konieczne i zgodne z prawem pracy. Wśród wymaganych informacji nie są wymienione dane związane z dokumentem tożsamości, więc warto wiedzieć, że potencjalny pracodawca nie może żądać od kandydata numeru dowodu osobistego bądź paszportu, a tym bardziej jego skanu. Dodatkowo na etapie rekrutacji potencjalny pracodawca nie może wymagać podania numeru konta bankowego.
Podczas pandemii popularne stały się oszustwa związane z pracą z domu. Oferują one możliwości wysoko płatnej pracy w zaciszu własnego domu. Ale zazwyczaj tego rodzaju oferty są przykrywką do wyłudzania danych osobowych, takich jak wypełnianie ankiet, a nawet pranie brudnych pieniędzy. „Pracodawca” nie przeprowadza nawet rozmowy kwalifikacyjnej z kandydatem, a wszelkie kontakty między stronami są wyłącznie pisemne poprzez komunikatory bądź pocztę elektroniczną, nie przeprowadzane są spotkania twarzą w twarz.
Wielu oszustów nie płaci ustalongo wynagrodzenia i zrywa wszelkie kontakty. Zwykle oferują opcję płatności poprzez PayPal lub inne metody, które nie wymagają podania prawdziwych danych. Gdy pieniądze nie są wysyłane, a ofiara zaczyna podejrzewać, że oferta mogła być oszustwem i sprawdza informacje na temat danej firmy, które jej przekazano, okazuje się, że były one fałszywe.
Jednym ze sposobów na zachowanie bezpieczeństwa jest wiedza, jak odróżnić legalne możliwości pracy od fałszywych. Niektóre oferty ciągle się pojawiają i warto wiedzieć, które oferty pracy są oszustwami.
Tego rodzaju oferty mogą wydawać się prawdziwe i jest wiele ofert, które nie są oszustwami, ale te, na które powinniśmy zwrócić uwagę to te, które oferują wysoką płacę za pracę, która nie wymaga dużych umiejętności.
Praca polega na rozpakowaniu i przepakowaniu towaru oraz wysłaniu go pod wskazany adres. Pracownik może nie zdawać sobie sprawy, że towary są zwykle kradzione, a on sam staje się częścią działalności przestępczej.
Jeśli firma wymaga od pracownika zapłaty za materiały lub potrzebuje opłaty rejestracyjnej, jest to oszustwo.
Wiele z tego rodzaju ofert to oszustwa, które wymagają od pracownika odbycia płatnego szkolenia lub certyfikacji. Każda praca, w której pracownik musi płacić za cokolwiek, jest oszustwem.
Przed udzieleniem odpowiedzi na jakiekolwiek ogłoszenia o pracę sprawdź historię firmy. Upewnij się, że jest to legalne miejsce pracy, sprawdź, czy posiada stronę internetową, obecność w mediach społecznościowych lub czy zostało wspomniane w jakichkolwiek materiałach branżowych. Możesz też sprawdzić, czy ma jakieś opinie swoich klientów, a nawet pracowników. Jeśli masz jakiekolwiek podejrzenia co do legalności firmy, zadzwoń do nich, ale najpierw sprawdź, czy numer, który posiadasz, jest jednocześnie numerem kontaktowym na ich stronie internetowej. Czasami oszuści używają nazwy prawdziwej firmy, ale podają fałszywe dane kontaktowe. Ogranicz informacje, które umieszczasz w swoim CV, nie podawaj swojego adresu ani pełnej daty urodzenia. Jeśli znalazłeś fałszywy ofertę pracy i rozpoznałeś go jako taką, zgłoś to. Zwróć uwagę na niejasne opisy stanowisk lub wymagania. Jeśli oferta wydaje się zbyt piękna, aby była prawdziwa, zwykle oznacza to, że tak jest. Zachowaj czujność, bo możesz skończyć jako ofiara kradzieży tożsamości.
Fully-Verified was created as answer to its founders collectively losing over $150 000 to various types of fraud in their eCommerce businesses.